Veel gestelde vragen

 

Op deze pagina proberen wij antwoord te geven op de belangrijkste vragen die u ons tijdens de ouderavond van januari 2019 stelde. Omdat wij op dit moment nog druk doende zijn om ons onderwijs voor de komende jaren vorm te geven, zijn nog niet al uw vragen te beantwoorden. Gedurende het komende jaar zullen we echter op steeds meer vragen een antwoord kunnen geven. Deze pagina zal dan ook regelmatig ververst worden.

1. Hoe ziet de groepssamenstelling er volgend jaar uit en de jaren erna?

Dit jaar zijn er drie combinatiegroepen 4-5 en daarnaast jaargroepen. In de jaren erna werken we, vanuit de onderbouw stapsgewijs toe naar heterogene groepen met drie leerjaren bijeen

In het schooljaar 2020-2021 komen er twee groepen 1-2, twee groepen 3-4, drie groepen 5-6 en daarnaast twee groepen 7 en twee groepen 8. In het schooljaar daarna komen er twee of drie groepen 1-2 (afhankelijk van het aantal aanmeldingen), drie groepen 3-4-5, drie groepen 6-7 en twee groepen 8. Vanaf schooljaar 2022-2023 werken we met groepen 1-2 (onderbouw), groepen 3-4-5 (middenbouw) en groepen 6-7-8 (bovenbouw). Hoeveel groepen de school dan telt, is nu nog niet goed te overzien. Naast de instroom van vierjarigen hebben we ook te maken met verhuizingen van kinderen. Dit kan leiden tot tussentijdse instroom van kinderen in hogere groepen, maar ook tot uitstroom.

 

2. Hoe ziet voor kinderen de overstap van de middenbouw naar de bovenbouw eruit? Blijven de groepjes per jaargroep bij elkaar of worden alle kinderen per jaargroep opnieuw over de verschillende bovenbouwgroepen verdeeld?

Bij de overgang naar een andere bouw worden alle kinderen opnieuw over de verschillende groepen verdeeld. Uiteraard houden we er wel rekening mee dat bij elk kind een vriendje/vriendinnetje meegaat naar de nieuwe groep.

 

3. Gaan jullie werken met groepen met één leerkracht of met grotere groepen met twee leerkrachten?

We gaan werken met één leerkracht per groep. De groepsgrootte zal gemiddeld rond de 26/27 leerlingen liggen. Omdat de leeftijdsopbouw van onze school nu erg onevenwichtig is, zullen er de komende jaren verschillen blijven in de groepsgrootte.

 

4. Uitgangspunt bij montessorionderwijs is dat kinderen drie jaar dezelfde leerkracht of duo leerkrachten hebben. Is dat wel realistisch?

Het zal niet altijd lukken, vanwege bijvoorbeeld zwangerschapsverloven of als iemand meer of minder gaat werken. Het streven is om dit zoveel mogelijk te waarborgen.

 

5. Hoeveel leerkrachten met een Montessoridiploma zijn er in het team?

We hebben nu in het team 10 leerkrachten met een montessoridiploma. Zij doen deels mee met de opleiding om hun kennis op te frissen, zijn maatje voor degenen die de opleiding volgen en voeren voorbereidende taken uit in de veranderingen die we doorvoeren.

 

6. Hebben kinderen nog wel voldoende vriendjes en vriendinnetjes als ze met maar 8-9 kinderen van hun eigen leeftijd in een groep zitten?

Kinderen hebben niet alleen vriendjes/vriendinnetjes van hun eigen leeftijd.  Ze raken ook bevriend met oudere of jongere kinderen. Ook werken kinderen regelmatig samen met kinderen uit een andere groep. Tenslotte zien ze vriendjes/vriendinnetjes van hun eigen leeftijd uit andere groepen ook tijdens het buitenspelen.

 

7. Wordt er vanaf schooljaar 2020-2021 ook nog aan de hand van methodes gewerkt, of alleen met montessorimateriaal?

We kunnen nu nog niet precies zeggen hoe die verhouding wordt tussen werken met montessorimateriaal en gebruik maken van methodes. In de onderbouw zullen we voornamelijk met montessorimateriaal gaan werken. In de hogere groepen zullen we daarnaast ook gebruik maken van het verwerkingsaanbod van verschillende methodes. Vanaf begin dit schooljaar werken we in de groepen 4-5 met de vernieuwde montessori taalkasten, gecombineerd met verwerkingsstof van de methode Taal Actief. De leerkrachten van deze groepen hebben regelmatig overleg met elkaar om te komen tot een goede balans daarin.

 

8. Jullie hebben het steeds over eigentijds montessorionderwijs, wat is dan dat eigentijdse?

We blijven gebruik maken van digitale hulpmiddelen in ons onderwijs, omdat we het belangrijk vinden dat kinderen digitaal vaardig zijn als ze naar het VO gaan. We leren kinderen kritisch om te gaan met informatie die op hen afkomt en nemen nieuwe onderwijskundige inzichten mee in ons onderwijs.

 

9. Zijn leerkrachten voldoende toegerust om de overstap naar groepen met drie leerjaren in schooljaar 2020-2021 te maken? Ze hebben hun opleiding dan nog niet afgerond.

Bij de start van het schooljaar 2020-2021 zijn de leerkrachten al zover in hun opleiding dat ze het geleerde in praktijk kunnen brengen. Het overgangsproces naar heterogene groepen is dan nog niet helemaal afgerond. We maken pas in schooljaar 2021-2022 de overstap naar groepen met drie leerjaren bijeen. De leerkrachten die nu nog de montessoriopleiding volgen worden gecoacht door de opleiders en de collega’s die al montessori opgeleid zijn.

 

10. In 2014 is de school afgestapt van combinatieklassen, omdat de leerkrachten te weinig tijd hadden om individuele leerlingen te helpen tijdens het zelfstandig werken. Nu kiezen jullie zelfs voor drie leerjaren in één groep. Hoe gaan jullie ervoor zorgen dat je alle leerlingen goed kunt volgen?

We gaan veel minder klassikale instructies geven. De kinderen krijgen daardoor meer tijd om zelfstandig te werken, waarbij de leerkracht observeert, rondes maakt en korte lesjes geeft aan kinderen die dat nodig hebben. Dit kan individueel of in kleine groepjes. Minder klassikale instructies zorgen ervoor dat er minder overgangsmomenten zijn voor leerlingen. Deze overgangsmomenten kosten veel tijd en zorgen voor onrust in de groep. We gaan leerlingen volgen door in een vaste regelmaat met elk kind een voortgangsgesprek te hebben. We stappen in de komende jaren ook over van de klassieke rapporten naar leerling portfolio's waarmee kinderen laten zien hoever ze zijn op de leerdoelen per vak.

 

10. Blijft de Levelklas bestaan?

In het schooljaar 2019-2020 blijven we werken met de Levelklas. Ook daarna krijgen die extra uitdaging nodig hebben uitdagender leer- en onderzoeksopdrachten aangeboden. Uit werkbezoeken aan andere Montessorischolen weten we dat er in heterogene groepen meer ruimte is om kinderen aan uitdagender opdrachten te laten werken en hen hierin te begeleiden. We gaan ervanuit dat daarnaast een extra aanbod nodig is voor een beperkte groep kinderen. Onze werkgroep excellentie gaat dit jaar verder onderzoeken hoe we dit zo goed mogelijk kunnen inrichten. Daarbij maken ze gebruik van goede voorbeelden op andere montessorischolen.

 

12. Hoe weten jullie dat de school weer meer leerlingen zal trekken door deze verandering?

We weten dat beide montessorischolen in dit deel van Utrecht een wachtlijst hebben. Ook merken we dat veel ouders die nu naar onze informatiebijeenkomsten komen, afkomen op het feit dat we een montessorischool zijn.

 

13. Welke rol heeft de MR in het veranderproces de komende jaren?

De MR volgt het proces kritisch. Elke vergadering staat het Montessoritraject op de agenda. De MR heeft bij de start van het proces aandacht gevraagd voor het goed volgen van de ontwikkeling van de kinderen en de vastlegging daarvan. De keuzes die we daarin als school maken worden steeds voorgelegd aan de MR, voordat we een definitieve beslissing nemen.

 

14. Besteden jullie bij de veranderingen voldoende aandacht aan talentontwikkeling in brede zin, zoals creatieve vakken en techniek?

Muziek, handvaardigheid en drama blijven zeker een onderdeel van ons lesprogramma. Ook de open podia door het schooljaar heen blijven we organiseren en daarnaast elk jaar een project waar de hele school aan meedoet.

 

15. Wat gaan jullie aan wereldoriëntatie doen? Hoe zorgen jullie ervoor dat de kinderen voldoende leren over geschiedenis, natuur en techniek?

Wereldoriëntatie is een belangrijk onderdeel van montessorionderwijs. Maria Montessori sprak van kosmisch onderwijs en hechte hier veel belang aan. Dit schooljaar en het jaar erna blijven we met de methode Topondernemers werken. In schooljaar 2020-2021 bereiden we de overgang naar een andere manier van werken voor, die het jaar erna ingevoerd wordt.

 

16. Hoe zorgen jullie ervoor dat ook kinderen die niet zo goed zelfstandig aan het werk kunnen gaan toch voldoende leren?

De leerkracht helpt kinderen die dat nodig hebben om aan het werk te gaan. Hij/zij stimuleert deze kinderen om het zelf te gaan doen. Kinderen spreken elkaar hier ook op aan. Een kind dat de vrijheid van eigen werkkeuze minder goed aan kan, zal strakker door de leerkracht begeleid worden door bijvoorbeeld een bepaalde periode te werken met een dagplanning.

 

17. Krijgen de kinderen ook een rol in het veranderingsproces?

We zullen de kinderen zeker een rol geven bij de veranderingen die we de komende twee jaar gaan doorvoeren. Dat willen we doen door het instellen van een leerlingenraad. Dit jaar lukt het nog niet om hier voldoende tijd voor vrij te maken, nu een aantal leerkrachten volop met hun opleiding bezig is. Volgend schooljaar gaan we ermee starten. We bespreken met de kinderen nu al regelmatig hoe ze het vinden gaan in de klas, en wat er mogelijk beter kan.

 

18. Hoe kun je beoordelen wat kinderen kunnen, als kinderen geen toetsen meer maken vanuit de onderwijsmethoden, maar vooral met montessorimateriaal werken?

De leerkracht observeert de kinderen en ziet hoe ze werken en wat zij al kunnen. Daarnaast houdt de leerkracht regelmatig met elk kind een voortgangsgesprek. Daarin kijkt hij/zij samen met het kind terug waaraan hij/zij de afgelopen periode gewerkt heeft en of deze leerdoelen behaald zijn. In dit gesprek maakt het kind weer een nieuwe planning. Tussentijds kunnen kinderen ‘bewijzen’ dat ze bepaalde stof beheersen. Dat doen ze steeds individueel. De leerkracht tekent dit af.

 

18. Bestaat er een leerlingvolgsysteem voor montessorionderwijs?

Er zijn binnen het montessorionderwijs enkele leerlingvolgsystemen ontwikkeld. Bij onze werkbezoeken aan andere montessorischolen vragen we naar de ervaringen ermee, om uiteindelijk zelf een goed onderbouwde keuze te maken. We vinden het belangrijk een leerlingvolgsysteem te kiezen waarmee we zoveel mogelijk informatie digitaal kunnen opslaan. We maken in de loop van dit schooljaar de keuze welk leerlingvolgsysteem we gaan gebruiken.

 

20. Hoe zorgen jullie voor een goede aansluiting op het VO als de school meer montessoriaans gaat werken?

De vaardigheden die kinderen op onze school leren, zoals zelf hun werk plannen, verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leerproces, presenteren en in projecten samenwerken met andere kinderen, kunnen ze heel goed gebruiken in het VO. Mogelijk sluit de werkwijze van sommige VO-scholen minder goed aan, maar dat is nu ook zo.  Onze bovenbouw leerkrachten zorgen ervoor dat ze weten hoe de verschillende VO-scholen in onze omgeving werken.

 

21. Wordt er in de montessoriopleiding ook aandacht besteed aan vaardigheden op het gebied van groepsdynamica en het neerzetten van een veilig pedagogisch klimaat?

Vrijheid in gebondenheid is een belangrijk uitgangspunt van montessorionderwijs. Kinderen leren er om zichzelf te reguleren en rekening te houden met anderen. In de onderbouwgroepen en ook daarna krijgt dit veel aandacht in lesjes “wellevendheid”.  Kenmerk van montessorischolen is juist dat er een sterk pedagogisch klimaat heerst, waarin kinderen rekening houden met elkaar en elkaar helpen. Hoe je dat als leerkracht kunt bereiken en vasthouden is zeker onderdeel van de opleiding. Onze leerkrachten zijn hier nu ook al goed op toegerust. Er zijn veel overeenkomsten tussen de pijlers van het pedagogisch klimaat in het montessorionderwijs en datgene wat wij nu al doen met de methode De Vreedzame School. Dat versterkt elkaar.

 

22. Wat gebeurt er met de groepsoverstijgende activiteiten die nu in de school georganiseerd worden?

Voor de zomer dit jaar hebben we besluiten genomen over de schoolreisjes en de kampen. De MR is hierbij ook betrokken. We hebben besloten dat op termijn alleen de groepen 6-7-8 op kamp gaan. In de overgangsfase de komende twee schooljaren gaan we het als volgt doen:

Dit schooljaar gaan de kinderen van groep 1-2 en 3 samen op schoolreisje. De kinderen van de groepen 4-5 gaan naar een andere bestemming en eten aansluitend op school. De kinderen van de groepen 6 gaan één nacht op kamp. De kinderen van de groepen 7 en 8 gaan samen twee nachten op kamp.

Daarnaast blijven we werken met projectweken waaraan alle groepen meedoen. Mogelijk komen er de komende jaren nog nieuwe activiteiten bij.

 

23. Als leerlingen van groep 6 t/m 8 in één groep zitten, leidt dat er dan niet toe dat bepaalde sociale problemen al eerder beginnen, b.v. mobieltjes?

We zullen hier in onze oriëntatie bij andere montessorischolen gericht naar vragen. Onze indruk is dat de verschuiving van de leeftijd waarop kinderen een mobiele telefoon krijgen toch al gaande is. Veel kinderen krijgen in groep 6 al een mobieltje. Dat vraagt nu ook bijsturing in het begin.

 

24. Hoe gaan jullie de groepslokalen zo inrichten dat het voor kinderen van verschillende leeftijden een inspirerende leeromgeving is?

Daarvoor putten we veel inspiratie putten uit de werkbezoeken aan andere montessorischolen die ook met groepen van drie leerjaren werken. Tijdens de bezoeken maken de leerkrachten ook foto’s. Daarnaast komt dit in de montessoriopleiding die we nu volgen uitgebreid aan de orde.

 

25. Past montessorionderwijs wel bij elk kind?

We gaan ervanuit dat elk kind dat regulier basisonderwijs kan volgen bij ons op school op zijn plaats is. Het is wel belangrijk dat ouders achter de uitgangspunten van Montessori staan en deze meenemen in de opvoeding van hun kind. Natuurlijk kan het in de praktijk gebeuren dat een kind bij ons op school niet helemaal op de goede plek blijkt te zijn. Dan zoeken we in overleg met ouders naar een geschikte andere school. Dat gebeurt nu ook af en toe.

 

26. Levert de combinatie van werken en een opleiding volgen voor de leerkrachten niet een te zware belasting op?

Het is inderdaad een opleiding die behoorlijk wat tijd vraagt. Daarom smeren we de opleiding ook uit over twee jaar en plannen we zoveel mogelijk bijeenkomsten op studiedagen. Dit schooljaar hebben we om die reden ook extra studiedagen ingepland.

 

27. Voor startende leerkrachten is het een grote stap om montessorionderwijs te geven. Krijgen zij extra begeleiding?

Het klopt dat deze overgang van startende leerkrachten veel vraagt. In de eerste drie jaar van hun carrière als leerkracht krijgen zij nu al extra begeleiding en hebben zij minder taken op school. We zullen zeker goed volgen of dit voldoende is en indien nodig hen extra ontlasten. De leerkrachten worden in de loop van het jaar ook een aantal dagen vrijgesteld van hun lestaak, om voldoende tijd te hebben voor zowel hun lesvoorbereidingen als hun opleiding.

 

28. Toen de school een aantal jaren geleden nog montessorionderwijs in heterogene groepen gaf, werd deze als zwak beoordeeld door de onderwijsinspectie. Hoe gaan jullie ervoor zorgen dat dit niet weer gebeurt?

Er is geen relatie tussen montessorionderwijs en minder goede beoordelingen van de onderwijsinspectie. Een aantal jaren geleden gebruikten niet alle montessorischolen een betrouwbaar leerlingvolgsysteem, waardoor op sommige scholen de eindresultaten van leerlingen op enkele leergebieden achterbleven. Dat is nu niet meer zo. Alle scholen maken gebruik van een leerlingvolgsysteem om de ontwikkeling van hun leerlingen te volgen. Dat doen wij ook op onze school. We hebben daarnaast ook de keuze gemaakt om tweemaal per jaar alle leerlingen een methode-onafhankelijke toets af te blijven nemen (cito) als extra check hoe kinderen het doen.

 

29. Als jullie straks onderwijs gaan geven in groepen met drie leerjaren bijeen, kunnen invallers zonder montessoridiploma dan nog wel bij jullie invallen?

Dat is een punt van aandacht. Niet elke invaller kent de gewoontes en routines op een montessorischool. Dat betekent dat wij binnen de invalpool van SPO voldoende invallers moeten vinden die er genoeg vanaf weten om bij ons te kunnen invallen. Wij kunnen hierbij gebruik maken van de ervaring van een collega-montessorischool binnen SPO Utrecht. Daarnaast willen we enkele invallers aan onze school binden met montessori ervaring. Daar hebben we nu ook goede ervaringen mee.

 

30. Hoe gaan jullie straks nieuwe leerkrachten inwerken die nog geen montessoridiploma hebben?

Het inwerken van nieuwe collega’s is een taak van onze schoolopleiders. Nieuwe collega’s inwerken zonder montessoriopleiding zal mogelijk meer tijd in beslag nemen. Daar kunnen we in de werkverdeling per jaar op anticiperen. Daarnaast gaan we met nieuwe leerkrachten afspreken dat zij na hun eerste jaar bij ons op school de montessoriopleiding gaan volgen. Jaarlijks starten deze opleidingen in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht.